えんやらや！Japan staat natuurlijk bekend om al die mooie festivals, en Gion Matsuri is daar een van de oudste van! Het wordt ook wel het bekendste festival van Japan genoemd, en is elk jaar heel de maand juli in de culturele hoofdstad van Japan: Kioto! En niet zomaar in Kioto, ook nog eens in een van de meest historische wijken van Kioto, Gion! Benieuwd wat er die hele maand wel niet gedaan wordt op Gion Matsuri? Laten we er snel achter komen!

Samenvatting

In dit artikel gaan we je het volgende leren:

• De wijk Gion toen en nu.
• Hoe Gion Matsuri is ontstaan.
• Wat er allemaal te doen is tijden Gion Matsuri.
• De dresscode tijdens Gion Matsuri.

De wijk Gion

Dit oude festival is natuurlijk genoemd naar de wijk Gion! Maar… wat is er nou zo speciaal aan deze wijk? En wat is er nu nog te doen en te vinden? 

De Gion wijk stond vroeger bekend als het uitgaansgebied van Kioto. Het is natuurlijk vlakbij het Yasaka-schrijn, waar veel bezoekers naartoe reisden. De Gion wijk was er daarom om ze te vermaken! Er waren dan ook veel cafeetjes te vinden gedurende de dag, die in de avond veranderden naar bars. Naast alle mooie oude huizen die er op de dag van vandaag nog staan, zijn er ook nog steeds veel cafeetjes in de wijk te vinden! 

Geisha (geiko)

Later is deze wijk veranderd naar een wijk waar de geisha (die in Kioto ‘geiko’ worden genoemd) centraal staan. En die werken er nog steeds! Een privé bezoekje bij een geisha is wel prijzig: het kan bijna 500 euro kosten voor twee uur! Tegenwoordig zijn er ook groepssessies mogelijk die goedkoper zijn, zo’n 100 euro. En als je er een keer gewoon eentje wilt spotten, kan dat ook in de Gion wijk! Je zult ze niet zo vaak zien, alleen wanneer ze op weg zijn naar werk. Het is alleen niet bedoeling dat je ze dan lastig valt, want ook zij doen gewoon hun werk! 

Hoe is Gion Matsuri ontstaan?

Zoals we net al verklapten, is Gion Matsuri een van de oudste festivals van Japan. Maar hoe is het dan begonnen? Het begon allemaal in 869 toen er een plaag uitbrak in Kioto. De keizer in die tijd, Seiwa, opperde om massaal te bidden naar de god van het Yasaka-schrijn in Kioto. Hiervoor werd groots uitgepakt: samen met een aantal mikoshi van het Yasaka-schrijn (die ook te zien zijn tijdens Sanja Matsuri) werden 66 gedecoreerde stootwapens die elke traditionele provincie van Japan representeerden in een tuin vlakbij het keizerlijk paleis gezet.

Dit werd een traditie: elke keer als er een epidemie uitbrak, werd dit weer gedaan. Vanaf het jaar 1000 werd het een jaarlijkse traditie, en zo is het een festival geworden! Wel is er rond de 15e en 16e eeuw een pauze geweest doordat er een burgeroorlog uitbrak. Na deze oorlog heeft shogun Oda Nobunaga nieuw leven in het festival geblazen, en over de jaren werd het festival steeds groter.

Wat is er allemaal te doen tijdens Gion Matsuri?

Gion Matsuri is natuurlijk een hele maand lang! Er zijn dus ongetwijfeld veel dingen te beleven en zien. Omdat het festival over zo’n lange periode wordt gevierd, zijn er kleinschalige en grootschalige activiteiten te vinden. Laten we het er eens eventjes over hebben!

Yamaboko Junko

Gion Matsuri staat het meest bekend om de enorme praalwagens waarmee ze rond de Gion wijk paraderen. Deze parade wordt de Yamaboko Junko genoemd, en is te zien op 17 juli van 9.00 ‘s ochtends tot 13.00 ‘s middags. Dezelfde parade wordt op de 24e gehouden, maar dit keer om 9.30 ‘s ochtends tot 11.50 ‘s middags. De parade is drie kilometer (!) lang en gaat door de Kawaramachi, Oike en Shijo straten.

Tijdens de parade zijn er 32 praalwagens te zien! Negen daarvan zijn enorm en worden de ‘hoko’ genoemd. De overige 23 zijn wat kleiner en worden de ‘yama’ genoemd. Samen noemen we deze dus ‘yamaboko’. Ze kunnen wel 25 meter lang zijn en zijn zo mooi gedecoreerd dat mensen soms zeggen dat het een soort mini musea zijn! Ze staan op wielen en worden door tientallen mensen getrokken.

Als je het wilt, kun je speciaal voor de parade een ticket voor een goede plek kopen. Maar aangezien de parade toch zo’n lange route heeft, zijn er echt genoeg plekken waar je de praalwagens goed kunt zien.

Yoiyoiyoiyama, yoiyoiyama, yoiyama

De drie avonden voordat de Yamaboko Junko begint, worden de straten rondom het Yasaka-schrijn afgezet. Je kunt hier de hele avond lang (18.00 uur tot 23.00 uur) genieten van streetfood, drankjes en andere festival gerelateerde dingen. Deze avonden worden Yoiyoiyoiyama, Yoiyoiyama en Yoiyama genoemd, en worden de drie avonden voor de eerste en tweede parade gehouden. De praalwagens die worden gebruikt tijdens Yamaboko Junko zijn op deze avonden ook te zien, maar niet in beweging! Ze worden tentoongesteld op de route naar het Yasaka-schrijn. 

Overige activiteiten 

Dit waren dan de hoofdactiviteiten van Gion Matsuri! De overige activiteiten die de hele maand door plaatsvinden zijn wat kleinschaliger. Denk onder andere aan kleine parades, de opbouw van de praalwagens en het reinigen van de mikoshi (draagbare schrijnen) met heilig water uit de Kamo rivier. Hieronder vind je een lijst met al de activiteiten van Gion Matsuri gedurende de maand:

Chigo: heilig kind

Het moet niet gekker worden, een heilig kind?! Elk jaar worden voor dit festival een aantal kinderen gekozen uit Kioto’s meest prestigieuze families. De kinderen zijn zo’n acht tot tien jaar oud. Eén daarvan staat centraal en wordt uitgenodigd om gedurende de maand verschillende evenementen bij te wonen.

Het eerste evenement waar het heilige kind bij zal zijn, is de opening van Gion Matsuri. Tijdens deze ceremonie wordt er gebeden dat het hele festival veilig zal verlopen. Het heilige kind doet hierin mee aan het ritueel: ze schminken zijn gezicht wit, hij draagt een rode hakama (broek met wijde pijpen), bidt voor de veiligheid van het festival en loopt traditiegetrouw drie keer met de klok mee rond het heiligdom dat op de plaats van de openingsceremonie staat. 

Dit is een van de vele activiteiten van Gion Matsuri waar het heilige kind bij zal zijn! Verder is hij nog te zien in andere ceremonies en/of rituelen, waarin hij zelf ook een dansoptreden zal geven! 

Maar… het hoogtepunt van Gion Matsuri voor het heilige kind is toch echt wel de Yamaboko Junko parade op 17 juli. Op deze dag mag het heilige kind het heilige touw doorsnijden met een echt zwaard, om zo het begin van de parade aan te kondigen! Hij zal daarna te zien zijn op een van de grote praalwagens die door de stad gaat.

De dresscode: kimono (yukata)

En dan gaan we het als laatst hebben over… de dresscode! Eigenlijk heeft Gion Matsuri niet per se een dresscode, maar omdat kimono shops voor een lange tijd de praalwagens van de Yamaboko Junko parades hebben gesponsord, is het traditie geworden om er eentje te dragen tijdens dit festival. Ze noemen het daarom ook wel eens het kimono festival! Je zult op de hoofdactiviteiten van Gion Matsuri dus een hoop zomer kimono’s (yukata) langs zien komen. Wil je meedoen met de locals en ook zo’n mooie kimono dragen? Dat kan! In Kioto zijn er genoeg plekken waar je een kimono inclusief accessoires kan huren. Neem dus zeker de kans als je er een keertje bent!

Lijkt jullie dit niet gaaf?! Wij zouden het in ieder geval wel een keertje mee willen maken. Dit was het in ieder geval voor deze blog over Gion Matsuri, またこんど！