明けましておめでとうございます！Akemashite omedetou gozaimasu! Of korter gezegd, ake-ome! Gefeliciteerd met het opengaan van het nieuwe jaNieuwjaar in Japanar. Dat is hoe men elkaar in Japan een gelukkig nieuwjaar wenst. Maar hoe wordt de jaarwisseling eigenlijk gevierd?

De Japanse kalender 

Dat Japan net als Nederland op 1 januari nieuwjaar viert is niet altijd zo geweest. Vroeger volgde Japan de Chinese maankalender en begon het nieuwe jaar in de lente, maar toen het land in de 19e eeuw moderniseerde nam het de Gregoriaanse kalender aan, die wij ook gebruiken. Toch zijn er nog heel veel oude tradities te zien. Zo is de Chinese astrologie erg belangrijk. Elk jaar heeft een dier als sterrenbeeld- iedereen die Fruits Basket kent kan daarover meepraten. 2017 is het jaar van de Haan. Daarom zijn de nieuwjaarskaarten, die net zo belangrijk zijn als onze kerstkaarten, dit jaar veelal versierd met hanen.

De Chinese zodiac bestaat uit een cyclus van 12 dieren, dus iedereen die dit jaar 12, 24, 36 (en ga zo maar door…) wordt heeft als sterrenbeeld Haan. Mensen met dit sterrenbeeld worden gezien als betrouwbaar en punctueel. Zouden ze ook weinig moeite hebben met vroeg opstaan?

Naar de tempel om de bel te luiden

Japanners steken geen vuurwerk af met nieuwjaar, dat bewaren ze voor de zomer. Maar herrie maken ze wel! Het is gebruikelijk om naar een Boeddhistische tempel te gaan en daar om middernacht een grote bel te luiden. Dit gebeurt 108 keer, voor de 108 illusies en zonden in de wereld. Het luiden van de bel helpt je om afscheid te nemen van je zonden, en mensen staan dan ook in de rij om één voor één een slag tegen het koper te geven. Als je bedenkt dat ons vuurwerk van oorsprong bedoeld was om heksen en demonen weg te jagen, is dat wel vergelijkbaar.

Waar wij oliebollen als typisch nieuwjaarsvoedsel zien, eten Japanners mochi. Deze kleverige rijstkoekjes zijn lekker maar gevaarlijk: ze zijn moeilijk te kauwen en erg plakkerig, en ieder jaar sterven er enkele bejaarden bij wie de mochi in de keel blijft steken. Hoeveel mensen die op deze manier overlijden wordt zelfs apart in de krant
vermeld.

De eerste droom

Tot slot wordt er enorm veel belang gehecht aan de eerste gebeurtenissen van het jaar. De eerste lach, de eerste kalligrafie, het eerste bezoek aan een tempel, het heeft allemaal een speciale betekenis. De mooiste zijn de betekenissen die worden toegekend aan de eerste droom van het jaar, de 初夢hatsuyume. Heb je de nacht van 1 januari toevallig over de berg Fuji, een havik of een aubergine gedroomd? Dan heb je geluk, want dat zijn de beste voortekenen voor het nieuwe jaar.